انتخاب کابل مناسب

یکی از مهم‌ترین اصول کابل کشی ساختمان، انتخاب کابل مناسب است. کابل‌ها انواع مختلفی دارند که هر یک برای کاربردی خاص طراحی و ساخته شده‌اند و بسته به نوع و میزان مواد اولیه به کار رفته در آنها و عواملی مانند تکنولوژي ساخت، قیمت‌های مختلفی نیز دارند. برای انتخاب بهترین و به صرفه‌ترین کابل باید به چند فاکتور مهم توجه داشت. در ادامه به معرفی این فاکتور‌ها خواهیم پرداخت:

نوع کارکرد 

باید بدانیم که کابل را برای چه کاری، در کجا و به چه طریقی می‌خواهیم استفاده نماییم. فرضا اگر قصد انتقال سیگنال داریم باید از یکی از انواع کابل کواکسیال، تلفن و یا شبکه استفاده کنیم. برای انتقال الکتریسیته، بسته به سطح ولتاژ کاری، می‌توانیم انواع کابل فشار ضعیف، فشار متوسط و یا فشار قوی را به کار بگیریم. اگر کابل کشی به نحوی است که کابل در معرض آسیب‌های فیزیکی قرار دارد، باید از کابل‌های زره‌دار استفاده نمود. اگر وزن کابل خیلی مهم است و نیاز است که وزن آن در کمترین مقدار ممکن باشد، کابل‌هایی با هادی آلومینیومی می‌توانند انتخاب مناسبی باشند.

محاسبه جریان مصرفی

هنگامی که جریان الکتریسیته از هادی کابل عبور می‌کند، باعث ایجاد گرما در داخل آن می‌شود. هر چقدر جریان عبوری از کابل بیشتر باشد، حرارت بیشتری نیز تولید می‌شود که این گرما باید توسط کابل به محیط اطراف منتقل شود. عوامل مختلفی از جمله ویژگی‌های ساختاری کابل، شرایط جوی محیط، محل قرارگیری کابل و نحوه کابل کشی ساختمان (قرارگیری چند کابل کنار هم) بر سرعت تبادل حرارت یک کابل تاثیر دارند.

هر نوع کابل قابلیت عبور مقدار جریان خاصی را دارد که به آن جریان مجاز می‌گویند. اگر جریان عبوری از کابل بیشتر از جریان مجاز باشد، مقدار حرارت تولید شده بیش از توان کابل بوده و ممکن است کابل را دجار اسیب و حتی بسوزاند. لذا همواره باید جریان مصرفی را محاسبه کرد و کابل را به نحوی انتخاب نمود که جریان مجاز آن حتما همیشه(حداقل 20%) بیشتر از مقدار جریان مصرفی باشد.

نحوه محاسبه 

برای محاسبه جریان مصرفی در یک شبکه تک فاز با جریان مستقیم، مطابق با فرمول زیر، توان مصرفی را بر ولتاژ تقسیم کرد:

ولتاژ (بر حسب ولت) / توان مصرفی ( بر حسب وات) = جریان مصرفی (بر حسب آمپر)

I (A) =

این فرمول برای شبکه تک فاز با جریان متناوب اندکی دچار تغییر می شود و فاکتور دیگری به نام ضریب توان (PF) نیز در فرمول وارد می‌شود .

در شبکه سه فاز نیز مانند شبکه تک فار متناوب، علاوه بر توان مصرفی دستگاه و ولتاژ، به ضریب توان نیز نیاز داریم.

در این فرمول، «I» همان مقدرا جریان مصرفی بر حسب آمپر است که می‌خواهیم محاسبه کنیم. P توان مصرفی بر حسب وات است. V ولتاژ بر حسب ولت و PF ضریب توان(cos) می‌باشد.

افت ولتاژ

انرژي الکتریکی حین عبور از کابل‌ها، اتصالات و اجزای مختلف شبکه به تدریج دچار کاهش سطح ولتاژ می‌شود. به اختلاف ولتاژ بین منبع یا هر نقطه دیگری از شبکه با مصرف کننده نهایی افت ولتاژ می‌گویند. افت ولتاژ چنانچه از مقدار مجاز بیشتر شود باعث کاهش راندمان دستگاه‌های مصرف کننده‌ی نهایی و در صورت افت شدید باعث اختلال در عملکرد آن‌ها خواهد شد.

هر چقدر طول کابل بیشتر باشد، میزان افت ولتاژ نیز افزایش می‌یابد. لذا در کابل کشی‌های مختلف خصوصا در فواصل طولانی، باید میزان افت ولتاژ محاسبه و متناسب با آن، کابل مناسب تهیه شود، به نحوی که ولتاژ شبکه هیچ وقت به کمتر از مقدار مجازتوصیه شده  کاهش نیابد.

سطح ولتاژ عبوری 

بسته به مقدار ولتاژ شبکه باید از انواع کابل های با عایق و هادی و ظرفیت مناسب استفاده نمایید. انواع کابل بر اساس سطح ولتاژ کاری به چهار دسته فشار ضعیف، فشار متوسط، فشار قوی و فوق فشار قوی تقسیم می‌شوند که هر یک برای مقدار مشخصی از ولتاژ طراحی شده‌اند.

شرایط جوی 

شرایط آب و هوا و محیط می‌تواند بر جریان مجاز عبوری از کابل و همچنین طول عمر آن اثرگذار باشد. لذا مهم است که در هنگام تهیه کابل حتما به شرایط جوی منطقه محل نصب نیز دقت نمایید.